Wednesday, March 15, 2017

ប៉េងប៉ោះ ៣០០​តោន​លើដី​មួយ​ហិកតា​



អ្នក​ដាំ​បន្លែ​មួយរូប​នៅលើ​ទីវាល​ខ្សោះ​ជីជាតិ​អាច​ដាំ​ប៉េងប៉ោះ​បាន​ផល​រហូត ៣០០​តោន​លើ​ផ្ទៃដី​ទំហំ​មួយ​ហិកតា​ក្នុង​មួយឆ្នាំ​។ ដី​ដែល​គាត់​ដាំ​គឺជា​ដី​ខ្សោះ​គ្មាន​ជីជាតិ មានទឹក​មិន​គ្រប់គ្រាន់​ហើយ​ជា​ប្រភេទ​ដីខ្សាច់​ទៅទៀត នេះ​គឺជា​រឿង​មួយ​ដែល​មិនគួរ​ឲ្យ​ជឿ​បាន​សម្រាប់​កសិករ​ម្នាក់​ជា​ជនជាតិ​អ៊ីស្រាអែល​រស់​នៅឯ​តំបន់​មួយ​ឈ្មោះថា Arava ស្ថិតនៅ​ភាគខាងត្បូង​បំផុត​នៃ​ទីវាល Negev នៃ​ប្រទេស​អ៊ីស្រាអែល​។​

អ្វីដែល​កសិករ​រូបនេះ​អាចធ្វើ​បាន​វា​មិនមែនជា​រឿង​មួយ​ចៃដ​ន្យ​នោះឡើយ ហើយក៏​មិនមែន​កើតឡើង​ដោយ​ការ​បួងសួង​សុំ​ទៅ​មេឃ​ឲ្យ​ជួយ​នោះ​ក៏​គ្មាន​ដែរ តែ​វា​កើតឡើង​ដោយ​ការពឹង​ទៅលើ​បច្ចេកវិទ្យា​ដែល​ត្រូវបាន​បង្កើតឡើង​សម្រាប់ ​ជួយ​ដល់​កសិករ​ណា​ដែលមាន​បំណង​បង្កបង្កើនផល​ធ្វើជា​មុខរបរ​សម្រាប់​ ចិញ្ចឹមជីវិត​។​

​​Arava គឺជា​តំបន់​មួយ​ដែល​មិនសូវមាន​មនុស្ស​រស់នៅ​ច្រើន​ទេ​ក្នុង​តំបន់​នេះ​ ទាំងមូល​មាន​មនុស្ស​រស់នៅ​ចំនួន​ប្រហែល​ត្រឹមតែ ៦០០​គ្រួសារ​តែប៉ុណ្ណោះ​និង​ចែកចេញជា​ប្រាំបី​ទីតាំង មាន​មនុស្ស​សរុប​ទាំងអស់​ប្រហែលជា ៣០០០​នាក់ តែ​ពួកគេ​អាច​ផលិត​បាន​បន្លែ​ចំនួន​ប្រមាណជាមួយ​សែន​ប្រាំ​ម៉ឺន​តោន​ក្នុង​ មួយឆ្នាំ​ដោយ​ដាំ​ក្នុង​រោង​ប្រក់​បំពក់​ប្លា​ស្ទីក​ដើម្បី​គ្រប់គ្រង​កម្តៅ ​។ ភាគច្រើន​នៃ​ដំណាំ​បន្លែ​ដែល​ពួក​អ្នកស្រុក​ទីនោះ​ផលិត​បាន​ត្រូវបាន​គេ​នាំ ​ចេញទៅ​លក់​នៅ​អឺរ៉ុប​និង​ទីកន្លែង​ដទៃទៀត​, ហើយ​ទីនេះ​ដែរ​គឺជា​កន្លែង​នាំចេញ​បន្លែ​ និង​ដំណាំ​ផ្សេងៗ​ប្រមាណ​ជា ៦០​ភាគរយ​នៃ​ផលិតផល​កសិកម្ម​រប​ស់​ប្រទេស​អ៊ីស្រាអែល​សរុប​។​ 

​គ្រួសារ​នីមួយៗ​ដាំ​ដំណាំ​ប្រហែលជា​៥​ហិកតា​ក្នុង​មួយ​គ្រួសារ អ្វីដែល​ពួកគេ​ដាំ​មាន​បន្លែ មី​ឡុង ផ្កា​និង​ដំណាំ​សំរាប់​ដាំ​លំអ​តាម​ផ្ទះ​។ មនុស្ស​ដំបូង​គេ​ដែល​បានមក​តាំងទី​លំនៅ​ត្រង់​ទីនោះ​គឺជា​បុរស​មួយរូប (​អាយុ​៧៥​ឆ្នាំ​ហើយ​ពេលនេះ​) គាត់​បានមក​កាន់​ទីនោះ​កាលពី​ឆ្នាំ​១៩៥៩ និង​មាន​ឈ្មោះថា Amnon Navon​។ កាលពីពេល​ទើប​មក​តាំងទី​លំនៅ​ដំបូង​គាត់​មិនទាន់មាន​អាយុ ១៨​ឆ្នាំ​ស្រួលបួល​នៅឡើយ​ទេ ថែមទាំង​គ្មាន​ចំណេះដឹង​ខាង​ដាំ​ដុះ​នៅលើ​ដី​វាល ខ្សោះ​គ្មាន​ជីជាតិ​នោះ​ទៅទៀត តែ​គាត់​និង​អ្នក​មក​តាំង​ទីលំនៅ​ផ្សេងទៀត​បាន​ព្យាយាម​ជម្នះ​តស៊ូ​ គ្រប់បែបយ៉ាង​ដោយ​មានការ​ជ្រោមជ្រែង​ពី​រដ្ឋាភិបាល​យ៉ាង​ដិតដល់​ដែល​កាលនោះ​ លោក Ben Gurion គឺជា​នាយករដ្ឋមន្ត្រី​បាន​លូកដៃ​ជួយ​យ៉ាង​អស់ពី​សមត្ថភាព​។​
លោក Amnon ជា​មនុស្ស​ស្រឡាញ់​ការដាំដុះ​លើដី​វាល គាត់​បាន​កសាង Green house នៅលើ​ផ្ទៃដី​ចំនួន​ប្រាំ​ហិកតា ដោយ​ដាំ​ភាគ​ច្រើនតែ​ម្ទេស​ប្លោក​ធំៗ និង​ប៉េងប៉ោះ​។ គ្រប់​ការដាំដុះ​របស់គាត់​ត្រូវ​ពឹង​លើ​ត្រាក់ទ័រ​ចំនួន បី​គ្រឿង​សម្រាប់​ការ​ភ្ជួរ​រាស់ សម្រាប់​ការដាំ​និង​ប្រមូល​ផល​វិញ​គឺ​ពឹងផ្អែក​ទាំងស្រុង​ទៅលើ​កម្លាំង​ ពលកម្ម​របស់​មនុស្ស​និង​គ្រឿងយន្ត​។ គាត់​មាន​មនុស្ស​តែ​ប្រាំ​បីនាក់​ប៉ុណ្ណោះ​ដែល​មើល​គ្រប់គ្រង​រាល់​កិច្ចការ ​ក្នុង Green house លើដី​ប្រាំ​ហិកតា​នោះ​គឺ​រូបគាត់​ផ្ទាល់ ប្រពន្ធ​គាត់ ORA និង​កូនស្រី​គាត់​រួមជាមួយ​កម្មករ​ថៃ​ចំនួន​ប្រាំ​នាក់ គាត់​បាន​ប្រាប់ថា​កម្មករ​ថៃ​ទាំង​ប្រាំ​នាក់​នោះ​ជា​មនុស្ស​ឧស្សាហ៍​ ព្យាយាម​ជាមួយ​កិច្ចការ​ណាស់​មិនដែល​ចេះ​រករឿង​បង្ក​ជា​បញ្ហាលំបាក​ដល់​គាត់ ​ឡើយ តែ​ពួកគេ​បានទទួល​ប្រាក់ខែ​ចំនួន​ប្រហែល​ម្ភៃ​ពីរ Shekel (​លុយ​អ៊ីស្រាអែល​) ក្នុង​១​ម៉ោង​ស្មើ​និង​ ៥០​ ដុល្លារ​ក្នុង​មួយថ្ងៃ ដូច្នេះ​ក្នុង​មួយខែ​ពួកគេ​ម្នាក់​ទទួលបាន​ប្រាក់ខែ​ប្រហែល​ជាមួយ​ពាន់​ ប្រាំ​រយ​ដុល្លារ វា​គឺជា​ប្រាក់ខែ​ដែល​ពួកគេ​មិនអាច​ស្រ​ម៉ៃ​ថា​អាច​រកបាន​នៅក្នុង​ប្រទេស​ថៃ ​ឡើយ​។​

លោក Amnon ផ្តោត​ការយកចិត្តទុកដាក់​ខ្លាំងណាស់​ទៅលើ​ការដាំដុះ​របស់គាត់ អ្វីដែល​គាត់​ផលិត​បាន​គាត់​បាន​លក់​ឲ្យ​ទៅ​ក្រុម​ឈ្មួញ​ដែលជា​អ្នកទិញ​ពី​គាត់​យកទៅលក់​បន្ត​ក្នុងស្រុក​និង​នាំ​ចេញទៅ​ក្រៅប្រទេស​។​

នៅក្នុង​កន្លែង​ដែល​ផលិត​ដំណាំ​បន្លែ ក្រុម​ឈ្មួញ​ដែលជា​អ្នកទទួល​ទិញ​កសិផល​គេ​បាន​សង់​ជា​រោង​មួយ​ធំ​សម្រាប់​រៀបចំ​វេច​ខ្ចប់​កសិផល​ទាំងអស់​នៅ​ទីនោះ កាត់បន្ថយ​បាន​នូវ​ការដឹកជញ្ជូន​ច្រើន​ដំណាក់កាល មុនពេល​ចេញទៅ​ដល់ទី​ផ្សារ​។​

​នៅក្នុង​កន្លែង​រោង​សម្រាប់​វេច​ខ្ចប់​នោះ​ទៀតសោត​មានកម្ម​ករ​ថៃ​ចំនួន ២៥​នាក់​កំពុងធ្វើការ​នៅ​ទីនោះ ពួកគេ​បានទទួល​ថ្ងៃ​ឈប់សម្រាក​តាម​ប្រតិទិន​របស់​ប្រទេស​អ៊ីស្រាអែល​រួមទាំង​បុណ្យ​ជា​ប្រពៃណី​របស់​ថៃ​ផងដែរ នេះ​បានន័យថា​ប្រទេស​អ៊ីស្រាអែល​បាន​គោរព​ចំពោះ​សិទ្ធិ​របស់​កម្មករ​ថៃ​ទាំងនោះ ដោយ​គ្មាន​ការរំលោភបំពាន​ឡើយ​។​

វិធីសាស្ត្រ​ដែល​ប្រទេស​អ៊ីស្រាអែល​យកមកប្រើ​ត្រូវបានគេទទួលស្គាល់​ទូទាំង​ ពិភពលោក​ថា​ជា​បិតា​ផ្នែក​កសិកម្ម និង​ជា​អ្នក​ដែល​បាន​ប្រើប្រាស់​បច្ចេកទេស​ស្រោចស្រព​ដំណាំ​ដោយ​ការ​បន្តក់​ ទឹកជា​ជាង​ការ​ស្រោច​ដោយ​ប្រើ​ទឹក​ចាក់​ឬ​បាច​ដាក់​ដែលនាំ​ឲ្យ​ខាត​ទឹក​។​

សព្វថ្ងៃនេះ​មាន​ក្រុមហ៊ុន​ដ៏​ធំ​មួយ​ក្នុង​ពិភពលោក​ឈ្មោះថា Netafim គឺជា​ក្រុមហ៊ុន​តែមួយគត់​ក្នុង​ពិភពលោក​ដែល​បានផ្តល់​គ្រឿង​សម្ភារៈ​និង​ឧបករណ៍​គ្រប់បែបយ៉ាង​សម្រាប់​ការដាំ​ដំណាំ​ដោយ​បន្តក់​ទឹក​, ក្រុមហ៊ុន Netafim នេះ​គឺជា​ក្រុមហ៊ុន​មាន​មូលដ្ឋាន​នៅក្នុង​ប្រទេស​អ៊ីស្រាអែល​នេះ​តែម្តង ក្រៅពី​ក្រុមហ៊ុន​នេះ នៅមាន​ក្រុមហ៊ុន​មួយទៀត​របស់​ឥណ្ឌា​ក៏​ជា​អ្នកលក់​គ្រឿង​សម្ភារៈ​និង​ឧបករណ៍​បន្តក់​ទឹក​និង Green house ដូច​ក្រុមហ៊ុន Netafim ដែរ​។​

​របៀប​ដែល​ប្រទេស​ធ្វើ​កសិកម្ម​គឺមាន​ភាព​សាម​ញ្ញ​បំផុត​ក៏​ងាយស្រួល​បំផុត​ផងដែរ សឹង​គ្រប់​បន្លែ​ទាំងអស់​ទាំង​បន្លែ​យក​ស្លឹក ផ្លែ និង មើម​ត្រូវបាន​ដាំ​ក្នុង Green house ការធ្វើ​បែបនេះ​អាច​ចៀសវាង​បាន​នូវ​បញ្ហា​ច្រើនយ៉ាង​:

  • គ្មាន​សត្វល្អិត​បំផ្លាញ​មិនចាំបាច់​ប្រើ​ថ្នាំ​កំចាត់​សត្វល្អិត​
  • កម្តៅ​អាច​គ្រប់គ្រង​បាន ដោយ​រក្សាបាន​នូវ​បរិយាកាស​មួយ​សុ​ក្រិត​សម្រាប់​ប្រភេទ​ដំណាំ​
  • ការ​ដុះ​លូតលាស់​របស់​ដំណាំ​គឺមាន​ភាពដូចគ្នា​ស្មើគ្នា គ្មាន​ល្អ​គ្មាន​អាក្រក់ ការ​ដុះ​លូតលាស់​គឺ​ព្រមៗ​គ្នា​ទាំងអស់​។
  • ទឹក​និង​ជី​ត្រូវបាន​ផ្សាំ​បញ្ចូល​គ្នា​ទៅតាម​ប្រភេទ​ដំណាំ ដូច្នេះ​ដំណាំ​មួយ​ដើមៗ​បានទទួល​ទឹក​និង​ដី​ទៅតាម​សេចក្តីត្រូវការ​របស់​វា​យ៉ាង​ទៀងទាត់​បំផុត ព្រោះ​ចំនួន​ជី​ទឹក​​ត្រូវបាន​លាយ​ផ្សំ​បញ្ចូល​គ្នា និង​ឲ្យ​ស្រក់​តាម​ដើម​ទៅតាម​ការ​បញ្ជា​របស់​កុំព្យូទ័រ ដែលជា​អ្នកគ្រប់គ្រង​បញ្ហា​នេះ​។​

ដំណាំ​ដាំ​តាមរបៀប​នេះ​មាន​រសជាតិ​ប្រសើរ​ជាង ផ្អែម​ជាង​ឆាប់​ទទួលបាន​ផល ចំនួន​ផល​ទទួលបាន​ក៏​ច្រើនជាង គុណភាព​របស់​បន្លែ​ក៏​ល្អ​ជាង និង​អាច​ស្មាន​បាន​យ៉ាង​ត្រឹមត្រូវ ព្រោះ​ទំហំ​របស់​វា​គឺ​ស្រដៀង​គ្នា​ទាំងអស់​។​

ប្រទេស​អ៊ីស្រាអែល​មិនដែល​ឈប់ឈរ​ម្តងណា​ទេ ចំពោះ​ការ​បង្កាត់​ពូជ​ដំណាំ​ឲ្យ​ទទួលបាន​ផល​ប្រសើរ​ជាង​ជម្នះ​បាន​នូវ​ជំងឺ ​និង​សត្វល្អិត​បង្កើន​បរិមាណ​ផល​ដែល​ទទួលបាន​ព្រមទាំង​បាន​បង្កាត់​ដំណាំ​ ឲ្យ​ប្រើប្រាស់​ទឹក​តិច​តែ​អាច​ដុះ​លូតលាស់​បានជា​ធម្មតា​។​

មិន​មែនមាន​ត្រឹមតែ​បន្លែ​ប៉ុណ្ណោះ​ទេ​សម្រាប់​ទីនោះ​ត្រី​ក៏ត្រូវ​បាន​គេ​ ចិញ្ចឹម​នៅ​ទី​នោះដែរ តួយ៉ាង​ដូចជា​ក្រុមហ៊ុន​មួយ​ឈ្មោះថា Ginat fish Company ក្រុមហ៊ុន​នេះ​ផលិត​ត្រី​ចិញ្ចឹម​សម្រាប់​នាំ​ចេញទៅ​អឺរ៉ុប​ក្នុង​មួយឆ្នាំ​ អាច​លក់​កូន​ត្រី​ចេញ​បាន​រហូតដល់់​ទៅ​ចំនួន​ពីរលាន​ក្បាល​ឯណោះ​។​

​ត្រី​ដែល​គេ​ផលិត​សម្រាប់​នាំចេញ​នោះ​គឺជា​ត្រី​ក្រឹម​ទន្សាយ​មាន​ច្រើន​ ពណ៌ គេ​អាច​លក់​វា​បាន​ក្នុងតម្លៃ​មួយ​អ៊ឺ​រ៉ូ​ក្នុង​មួយ​ក្បាល​ល្មម​អាច​ឲ្យ​គេ ​ទិញ​យកទៅ​ចិញ្ចឹម​បាន​។ មូលហេតុ​ដែល Ginat ជ្រើស​រើសយក​ត្រី​ប្រភេទ​នេះ​មក​បង្ហាត់​លក់ គឺមាន​ហេតុផល​មួយ​នៅត្រង់ថា​វា​មាន​តម្លៃថោក​ងាយស្រួល​បង្កាត់​និង​ភ្ញាស់​។ ពលរដ្ឋ​នៅ​អឺរ៉ុប​ចូលចិត្ត​ទិញ​ត្រី​នេះ​ឲ្យ​កូនចិញ្ចឹម​ដើម្បី​ឲ្យ​ពួកគេ​ មាន​អ្វី​សម្រាប់ធ្វើ​កុំ​ឲ្យ​ទំនេរ​ឬ​ចំណាយពេល​ទៅលើ​អ្វី​ផ្សេង​នាំ​ឲ្យ​ មាន​បញ្ហា​។​

​ការ​ភ្ញាស់​ត្រី​ក្រឹម​ទន្សាយ​លក់​មិនត្រូវ​ការ​ទឹក​ច្រើន​ដូច​ការដាំ​បន្លែ​ឡើយ ប៉ុន្តែ​គេ​អាច​រកប្រាក់​បាន​រហូត​ជាង​ពីរលាន​ដុល្លារ​ក្នុង​មួយឆ្នាំ​ដោយ​គ្រាន់​តែមាន​អាង​បួន​ប្រាំ​សម្រាប់​ភ្ញាស់​ប៉ុណ្ណោះ ព្រមទាំង​មិនត្រូវ​ការ​ទីកន្លែង​ធំ​ផង​។​

អ្វីដែល​ជាការ​គួរ​ឲ្យ​កត់សម្គាល់​ចំពោះ​ជោគជ័យ​របស់​ប្រទេស អ៊ីស្រាអែល​ទៅលើ​វិស័យ​កសិកម្ម​នោះ​គឺ​ការពាក់ព័ន្ធ​ដោយផ្ទាល់​របស់​ រដ្ឋាភិបាល​របស់​ប្រទេស​នេះ ជាពិសេស​គឺ​ការនាំយក​អ្វីដែល​ក្រសួងកសិកម្ម​រកឃើញ​ស្រាវជ្រាវ​ឃើញ​យកមក​ ពន្យល់​បង្ហាញ​ឲ្យ​ដល់​មូលដ្ឋាន​ដែលជា​កន្លែង​ដាំ​ដុះ​ដោយផ្ទាល់ ទាំង​ការផ្តល់ ​ការបង្ហាត់បង្រៀន​ឲ្យ​ដល់​កសិករ​ទាំងឡាយ​ដែល​គ្មាន​ចំណេះដឹង​ខាង​ផ្នែក​ កសិកម្ម​ឲ្យ​អាច​ចាប់បាន​នូវ​បច្ចេកទេស​និង​បទពិសោធន៍​នានា​របស់​អ្នក​មុនៗ ជាពិសេស​ចំពោះ​អ្នក​ដែល​មក​តាំងទី​លំនៅ​ថ្មីៗ​ទើប​មកដល់​។​
នៅ​គ្រប់​ទីកន្លែង​នៃ​ប្រទេស​អ៊ីស្រាអែល​កសិករ​ត្រូវបាន​ចងក្រង​ជា​ក្រុម​សម្រាប់​ជួយ និង​ចែករំលែក​ចំណេះ​ឲ្យ​គ្នា​ទៅវិញទៅមក​ដោយ​គ្មាន​ការលាក់លៀម​និង​មិន​គិតពី​ការ​កេង​យកចំណេញ​ពីគ្នា​ឡើយ។​
 
នៅក្នុង​ប្រទេស​អ៊ីស្រាអែល​ទាំងមូល​មាន​នាយកដ្ឋាន​ចំនួន ១៤ មាន​អ្នកជំនាញ​ការខុសៗ​គ្នា ដែល​អាចឆ្លើយតប​ចំពោះ​បញ្ហា​គ្រប់បែបយ៉ាង​របស់​កសិក​រ​និង​ចុះ​ដល់​មូលដ្ឋាន ​ដើម្បី​ជួយ​រហូត​បញ្ហា​ត្រូវបាន​ដោះស្រាយ​និង​ផល​ត្រូវ​បានទទួល​។​

​គ្មាន​បញ្ហា​កសិកម្ម​ណាមួយ​ដែល​នាយកដ្ឋាន​ទាំង ១៤​នេះ​មិនអាច​ដោះស្រាយ​បានឡើយ គឺ​ពួកគេ​ទាំង ១៤ នាយកដ្ឋាន​ចេញ​ដើរ​ពិនិត្យ​គ្រប់កន្លែង កែតម្រូវ​និង​ជួយផ្តល់​ជា​សេវា​គ្រប់បែបយ៉ាង​ដល់​អ្នក​ដែល​ត្រូវការ​ទាំង​ក្រុម​ចល័ត​ និង​ក្រុម​ដែល​ប្រចាំការ រក​គ្រប់​មធ្យោបាយ​ដើម្បី​ជួយ​ដល់​កសិករ​ដែល​ត្រូវការ​ពួកគេ​ដោយ​គ្មាន​គិត​កម្រៃ​សូម្បី​មួយ​សេន​ពី​កសិករ​នេះ មិនទាន់​គិតដល់​អង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាល​ដែលមាន​ផ្តល់​សេវា​ផ្នែក​កសិកម្ម ដូចជា​ការផ្តល់​ពូជ​ជី បច្ចេកទេស​និង​ការប្រឹក្សា​យោបល់​នានា​ជាច្រើន​ទៀត​ដែល​រង់ចាំ​ជួយ​ដោយ​មិន​ខ្លាច​នឿយហត់​។​

ក្រៅពីនេះ​មាន​វិទ្យាស្ថាន​មួយ​បង្កើត​ដោយ​រដ្ឋាភិបាល​ជា​អ្នកស្វែងរក​មធ្យោបាយ​ស​ម្រា​ប់​នាំ​កសិផល​ចេញ​មិន​ឲ្យ​កកស្ទះ​ឡើយ ទាំង​ការរក​ទីផ្សារ ការផ្តល់​តម្លៃ​ឲ្យ​ដល់​កសិផល និង​ប្រាប់​ឲ្យ​កសិករ​បានដឹង​ពី​តម្រូវការ​របស់​កសិផល​សម្រាប់​ឆ្នាំ​ខាងមុខៗ​ ក្រុមមនុស្ស​នៅក្នុង​វិទ្យាស្ថាន​នេះ ធ្វើ​កិច្ចការ​គ្រប់សព្វ​បែបយ៉ាង​ទាំងអស់សម្រាប់​ជួយ​ឲ្យ​កសិករ​គ្រប់រូប​បង្កបង្កើនផល​បាន​ដោយ​បំណង​របស់គាត់​។​
 
សម្រាប់​អ្នក​ដែល​ចង់ដឹង​ពីអ្វី​ដែលជា​ការលូតលាស់​ក្នុង​វិស័យ​កសិកម្ម​ របស់​អ៊ីស្រាអែល​អាច​ទៅ​ចូលរួម​ការតាំង​ពិ​ព័រណ៍​កសិកម្ម​ដែល​ហៅថា Agritech នៅ​ទីក្រុង​កែ​ល​អា​វីវ​(​អ៊ីស្រាអែល​) ចាប់ពី​ថ្ងៃទី ១៥ ដល់ ១៧ ឧសភា ឆ្នាំ ២០១២​នេះ​នឹង​បានដឹង​និង​រៀន​យកចំណេះ​ខាង​កសិកម្ម​នេះ​បាន​ច្រើន​មិន​ខាន​៕
(ដកស្រង់ចេញពី ខេមបូឌាអេចបេ្រសញូស៍)

No comments:

Post a Comment